Koffiebroodjes – luchtig en aromatisch

Stap 1: Banketbakkersroom Maken (Eerst Klaarmaken!)

  1. Breng de melk met het opengesneden vanillestokje aan de kook. Haal van het vuur en laat 10 minuten trekken. Verwijder het stokje.
  2. Klop in een kom de eidooiers, suiker en maïzena tot een glad, licht mengsel.
  3. Giet de warme vanillemelk langzaam bij het eimengsel, al roerend.
  4. Giet het mengsel terug in de pan en verwarm op middelhoog vuur, al roerend, tot de room dik wordt. Haal van het vuur, dek af met plasticfolie (direct op de room om velvorming te voorkomen) en laat **volledig afkoelen** in de koelkast.

Stap 2: Gistdeeg Maken

  1. Meng bloem, suiker, zout en kardemom in een grote kom. Verkruimel de verse gist (of voeg droge gist toe).
  2. Voeg de lauwwarme melk en het losgeklopte ei toe. Kneed met een standmixer met deeghaak (of met de hand) gedurende 5 minuten tot een samenhangend deeg.
  3. Voeg de zachte boter in blokjes toe en kneed nog 5-8 minuten tot het deeg glad, elastisch en niet meer plakt.
  4. Leg het deeg in een licht ingevette kom, dek af en laat **1 uur** rijzen op een warme plaats (tot het in volume verdubbeld is).

Stap 3: Vormen en Rijzen

  1. Sla het deeg na de eerste rijs zachtjes plat. Rol het uit tot een rechthoek (ca. 40×30 cm).
  2. Snijd de rechthoek in 10-12 gelijke vierkanten.
  3. Leg een lepel afgekoelde banketbakkersroom in het midden van elk vierkant.
  4. Vorm de broodjes: Vouw de hoeken van het vierkant naar het midden, zodat de room zichtbaar blijft (de klassieke spandauer-vorm). Druk de hoeken goed vast.
  5. Plaats de broodjes op een bakplaat met bakpapier, dek af en laat **30 minuten** narijzen.

Stap 4: Bakken en Afwerken

  1. Verwarm de oven voor op **200°C** (boven- en onderwarmte).
  2. Bestrijk de broodjes met het losgeklopte ei.
  3. Bak de broodjes in het midden van de oven gedurende **10 tot 12 minuten**, tot ze goudbruin zijn.
  4. Meng terwijl de broodjes afkoelen de poedersuiker met het water/melk tot een glad, dik glazuur.
  5. Bestrijk de afgekoelde broodjes met het glazuur.

Serveren en Bewaren: De Beste Manier om te Genieten

Serveren

  • **Versgebakken:** Koffiebroodjes zijn het lekkerst op de dag dat ze gebakken zijn, licht warm geserveerd bij een kop sterke koffie.
  • **Extra Smaak:** Bestrooi de vulling vóór het bakken eventueel met grof gehakte amandelen voor een nootachtige crunch.

Bewaren

  • Luchtdicht: Bewaar de afgekoelde broodjes luchtdicht op kamertemperatuur (maximaal 2 dagen). Ze kunnen iets van hun luchtigheid verliezen.
  • Vriezen (Ongebakken): U kunt de gevormde, maar ongebakken broodjes invriezen. Laat ze ontdooien en narijzen op de bakplaat en bak ze af zoals beschreven.
  • Opwarmen: Warm de broodjes kort op in een oven (5 minuten op 150°C) om de zachtheid en smaak te herstellen.

Tips: Voor een Maximale Luchtigheid

  • **Deegtemperatuur:** De melk mag niet warmer zijn dan 37°C. Te hete melk doodt de gist, wat de rijzing belemmert. Alle ingrediënten op kamertemperatuur gebruiken is ideaal.
  • **Kneden:** Het toevoegen van boter in stappen en lang kneden (Stap 7) is cruciaal. Dit ontwikkelt de gluten en maakt het deeg elastisch genoeg om al die gassen vast te houden, wat zorgt voor de luchtige textuur.
  • **Vulling is Koud:** Zorg ervoor dat de banketbakkersroom **volledig koud** is wanneer u deze op het deeg aanbrengt. Warme room smelt de boter in het deeg en zorgt ervoor dat het plat slaat tijdens het vormen.
  • **Dikke Glazuur:** Gebruik water of melk druppelsgewijs om de glazuur te maken. U wilt een dikke glazuur die de broodjes bedekt en niet meteen afloopt.

Wijzigingen: Traditionele Variaties en Vullingen

1. De Vulling Variëren

  • **Rozijnen:** Voeg een handvol gewelde rozijnen toe aan de banketbakkersroom.
  • **Spijs (Amandelmassa):** Vervang de banketbakkersroom door een spijsvulling (amandelen, suiker, ei) of een mengsel van banketbakkersroom en spijs.
  • **Pruimenjam:** Vervang de banketbakkersroom door een lepel pruimen- of abrikozenjam voor een fruitige variatie.

2. Snelle Vulling (Geen Koken Nodig)

  • Meng 200 gram zachte roomkaas, 50 gram poedersuiker en een theelepel vanille-extract voor een snelle, romige roomkaasvulling. Deze hoeft niet gekoeld te worden.

3. Echte Lagen (Optioneel, Tijdrovend)

  • Wilt u de *echte* Deense lagen? Vervang de boter in het deeg door 40 gram, en vouw 100 gram koude boter, platgeslagen tot een vierkant, in het deeg over drie beurten, met telkens 30 minuten rust. Dit bootst het bladerdeeg-effect na.

Tips: De Kunst van het Gistdeeg

  • **Gloeitest:** Om te testen of het deeg goed gekneed is, maakt u de ‘windowpane test’. Trek een klein stukje deeg uit elkaar. Als u het deeg zo dun kunt trekken dat het licht erdoorheen schijnt (zonder te scheuren), is het perfect.
  • **Rijzen:** De beste rijsplaats is een licht verwarmde oven (niet meer dan 30°C) met de deur op een kier, of in een kom op een warme plaats, uit de tocht.
  • **Glans:** Het twee keer bestrijken van het deeg (één keer voor en één keer na het rijzen) zorgt voor een diepere, goudbruine glans na het bakken.

Conclusie: Genieten van Zelfgemaakte Luchtigheid

Deze Koffiebroodjes, met hun zachte, boterachtige gistdeeg en romige banketbakkersroomvulling, zijn een echte traktatie die de extra tijd voor het rijzen en de vulling meer dan waard is. Het geheim ligt in het krachtige kneden van het deeg en het gebruik van koude vulling om de luchtige structuur te behouden. Door het toevoegen van kardemom krijgt u die onmiskenbare, authentieke Scandinavische aroma. Ze zijn perfect voor een ontbijt in het weekend of bij een middagse ‘fika’ (koffiepauze).

Veelgestelde Vragen (FAQ’s)

V: Waarom moet ik het deeg zolang kneden nadat ik de boter heb toegevoegd?

A: De boter ‘verstoort’ het glutennetwerk. Door lang te kneden na het toevoegen van de boter, wordt het netwerk opnieuw en sterker gevormd, waardoor het deeg elastisch en zeer luchtig wordt.

V: Mijn banketbakkersroom is klonterig geworden, wat nu?

A: Dit gebeurt vaak als u niet constant of snel genoeg roerde tijdens het koken. U kunt de klontjes eruit krijgen door de room direct na het koken door een fijne zeef te drukken of kort te pureren met een staafmixer.

V: Kan ik droge gist gebruiken in plaats van verse gist?

A: Ja. Gebruik 1/3 van het gewicht van verse gist, dus ongeveer 8 gram droge gist. U kunt de droge gist direct bij de bloem en de suiker mengen zonder deze op te lossen.

V: Wat is het voordeel van het narijzen (Stap 13)?

A: Narijzen, of ‘proofen’, zorgt ervoor dat de gist na het vormen weer geactiveerd wordt en de broodjes hun laatste ‘lift’ krijgen voordat ze de oven ingaan. Dit garandeert een luchtig eindresultaat.

V: Kan ik een kant-en-klare vulling gebruiken?

A: Ja, u kunt kant-en-klare banketbakkersroom gebruiken, mits deze dik genoeg is. U kunt deze eventueel verstevigen met wat maïzena of custardpoeder als deze te vloeibaar is, om te voorkomen dat deze tijdens het bakken uit de broodjes loopt.